Melina Mercouri

Filmster die alles op het spel zette in haar strijd tegen de Griekse junta

Melina Mercouri was een beroemde actrice die op Broadway speelde, toen op 21 april 1967 een staatsgreep plaatsvond in haar thuisland Griekenland. Een groep kolonels wierp de regering omver, wat leidde tot een rechtse militaire dictatuur. De Griekse junta was anticommunistisch en beroofde de burgers van hun vrijheden. Politieke tegenstanders werden gevangengezet, gemarteld of naar gevangeniseilanden gestuurd. Mercouri sloot zich onmiddellijk aan bij het verzet tegen de dictatuur. Ze gebruikte haar wereldwijde roem om het publiek te laten weten wat er in Griekenland gebeurde. Ze voerde campagne in het buitenland om het kolonelsregime te isoleren en tot val te brengen. Met haar activisme bracht ze haar eigen leven en carrière in gevaar.

“Ik ben als Griek geboren en ik zal als Griek sterven. De heer Pattakos en de vier kolonels zijn fascistisch geboren en zullen fascistisch sterven.”

– Melina Mercouri, toen haar Griekse staatsburgerschap was afgenomen

Melina Mercouri was een van de ergste en meest zichtbare critici van de junta. Het regime nam haar bezittingen in beslag en ontnam haar het Griekse staatsburgerschap. Er werden terroristische aanslagen tegen haar gepleegd en een moordaanslag in Genua. Toch bleef ze vechten, via toespraken, interviews, opnames, marsen, concerten en hongerstakingen. Toen het regime in 1976 viel, keerde ze terug naar Griekenland, richtte de socialistische partij Pasok op en werd een paar jaar later de eerste vrouwelijke minister van Cultuur.

De status quo in de tijd van Melina Mercouri:

Meer dan 80 jaar na de Holocaust en 160 jaar na de afschaffing van de slavernij in Roemenië zijn Roma-vrouwen nog steeds het doelwit van talloze vormen van discriminatie: of het nu gaat om de traditionele rolverdeling in het gezin, of de vele seksistische en racistische aanvallen.  Ze worden systematisch beperkt in de toegang tot werk, gezondheidszorg, politieke en publieke vertegenwoordiging.

“Ik besloot een oproep te doen aan iedereen met een geweten om niet naar Griekenland te komen. Toerisme is iets heel triests wanneer het gaat om een land waar geen vrijheid bestaat, waar de censuur verschrikkelijk is en vier belachelijke kolonels aan het hoofd staan.”

- Melina Mercouri

HET HEDEN

ILDIKÓ JUHÁSZ

Ildikó Juhász had een geheime ontmoetingsplek voor de homo- en lesbische gemeenschap. Hongarije, jaren ‘80.